وقتی سالاد شیرازی هم می تواند محل اختلاف شود
به گزارش زارا، به دنبال پیشنهاد افغانستان برای ثبت «نقاشی مینیاتور کمال الدین بهزاد» در یونسکو، مدیرکل دفتر ثبت آثار باستانی تاکید کرد: «میراث فرهنگی این منطقه ریشه های مشترک دارد و ثبت آثار تنها با مذاکره و توافق بین کشورها ممکن است.»
به گزارش زارا به نقل از خبر آنلاین به نقل از ایسنا، علیرضا ایزدی در این گفت و گو اضافه کرد: «نقاشی ایرانی قبلاً به نام ایران ثبت شده و اگر افغانستان بخواهد مکتب بهزاد را ثبت کند، باید رضایت ایران را بگیرد.»
علیرضا ایزدی اظهار داشت: «یک خواهش همیشگی از دوستانِ مجموعه آموزش و پرورش دارم، شما موظف و ملزم به فرهنگ سازی هستید، ما هم یک میزان توان داریم. اطلاع رسانی و فرهنگ سازی من و رسانه، بخش بسیار ناچیزی از گستره جغرافیایی این سرزمین را دربر می گیرد، اما علی ای حال، کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو بهیچ وجه مبحث مالکیت را مطرح نمی نماید. درست است؛ شما می توانید بگویید، فرش واقعا خاستگاهش سرزمین ماست. من هم نمی گویم این جغرافیای یک میلیون و ششصد و چهل وهشت هزار کیلومتر مربعی، بلکه منظورم جغرافیای فرهنگی ایران است.»
او اضافه کرد: «واقعیت این است که بخش زیادی از میراث فرهنگی در این منطقه ریشه های مشترک دارد و کشورهایی مثل ایران، افغانستان و تاجیکستان در یک حوزه تمدنی گسترده شکل گرفته اند. ازاین رو طبیعی است خیلی از عناصر فرهنگی بین این سرزمین ها مشترک باشد. اما در وضعیت امروز نمی توان برای این میراث «مالکیت مطلق» تعریف کرد. مثلا شما نمی توانید بگویید فرش فقط و فقط متعلق به یک کشور است. ممکنست در قندوز افغانستان طرح و پیشینه ای عرضه شود که با نقوش ترکمنستان یا بخش ترکمن ما شباهت داشته باشد. این شباهت ها نشانه همان پیوند تاریخی است و باید برای آن احترام قائل شد.»
مدیرکل دفتر ثبت آثار باستانی و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی در ادامه اظهار داشت: «قضیه گل محمدی هم همین است. در ترکیه به آن «اسپارتا» می گویند، در عربستان «رُز طائف». نمی دانم چرا برخی اندکی دانش و فهم پیدا نمی کنند تا بدانند چه چیزی را بر زبان جاری می سازند. باید مردم ما هم متوجه شوند.» یک مرتبه یک گزارشگر به من زنگ زد و اظهار داشت: «عربستان گلاب محمدی را ثبت کرده.» گفتم اولاً «گلاب» کاملا فارسی است و عربستان اصلاً گلاب ندارد! دوم این که مگر عربستان گل محمدی دارد که بخواهد آنرا ثبت کند؟ اما چه حجم عجیبی از واکنش ها ایجاد شد! شاید برای من و شما یک محصول باشد، اما برای کاشانی، حیثیت است، برای روستای خاوه در استان مرکزی حیثیت است. نمی شود با اطلاعات غلط چنین آشوبی ساخت و ما هم بدویم اصلاح نماییم.»
او اضافه کرد: «مثلاً ما می گوییم آش رشته یا سالاد شیرازی. سالاد شیرازی در ذائقه همه ما مفهوم دارد. اما همین سالاد را در اینترنت جست وجو کنید، هزار نسخه می بینید. هر کسی می تواند آنرا برمبنای سلیقه خود با مستنداتی بگوید مال کشور من است. درست است، این را نمی توان نادیده گرفت. درباب بحث نقاشی هم، ما می گوییم «کمال الدین بهزاد» و این احترام برای این شخصیت وجود دارد، اما حقیقت ماجرا این است که نقاشی ایرانی، قبل تر تحت عنوان «نقاشی ایرانی» در یونسکو ثبت شده است. ما پرونده جهانی «نقاشی ایرانی» را عرضه دادیم و به ثبت رساندیم. حالا اگر افغانستان بخواهد این مورد را مطرح کند، یونسکو از آنها داده می خواهد، سؤال می پرسد که خاستگاه چیست، متعلق به چه جغرافیاست و ….»
مدیرکل دفتر ثبت آثار باستانی کشور اظهار داشت: «نقاشی ایرانی با همان مشخصات، به نام ایران ثبت شده است. حالا اگر افغانستان بخواهد مکتبی را تحت عنوان «مکتب بهزاد/ هرات»، ثبت کند، باید بیاید با ما بنشیند و رضایت ایران را بگیرد. درست مانند داستان «رَباب». زمانی که می خواستیم رباب را ثبت نماییم، یونسکو از ما خواست رضایت افغانستان را بگیریم. ما هم رفتیم پای میز مذاکره و افغانستان اظهار داشت: «بیایید مشترک ثبت نماییم.» گفتیم چه بهتر. رباب می تواند به عاقبت ۲۰ یا ۳۰ کشور برسد، «عود» هم همچنین. اینها به کاهش تنش های سیاسی و به افزایش فرهنگ اجتماعی ما کمک می نماید. ما باید کمی نگاه مان را تغییر دهیم؛ همانطور که عرض کردم، میزان تأثیرگذاری ما محدود است.»
ایزدی این توضیح را افزود: «افغانستان می تواند ذیل پرونده ما (نقاشی ایرانی) بگوید این سبک و سیاق در افغانستان هم رواج دارد. اما آن چه متعلق به ایران است، بهزاد با آن شکل و شمایل و خصوصیت ها، بدون نام ایران نمی تواند ثبت گردد. همانطور که خط نستعلیق بدون ایران معنا ندارد، اما اگر بخواهیم خط ثلث را ثبت نماییم، باید برویم سراغ عراق و عربستان و نظر آنها را بگیریم، و اگر روزی عربستان بخواهد نستعلیق را ثبت کند، باید بیاید سراغ ایران. اینها همه تفاسیر و قواعدی دارد که باید پای میز مذاکره حل شود. یونسکو هم بهیچ وجه دنبال ایجاد تنش نیست.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران برای اجلاس پیش رو در یونسکو پرونده مشترک خواهد داشت، اظهار داشت: «آیینه کاری» که برای ما مثل نوروز فوق العاده اهمیت دارد، بصورت مستقل عرضه شده است. اگر کشوری ادعا دارد، باید شواهد و مستندات ارائه نماید. اما در دستور کارمان پرونده هایی مربوط به آئین ها و رسوم دیگر است، مانند پرونده «گلاب» که علاقه مندیم با آئین ها و مناسک همراه آن به صحن یونسکو ببریم. درباره ی پرونده های مشترک هم روی پرونده «مضیف» با عراق، قهوه و جشن های 12 گانه مشغول هستیم، برای اواخر دی ماه در تلاشیم که دو سه پرونده دیگر هم به عاقبت برسد و در زمان مناسب عرضه شوند؛ مانند «ماهیگیری در خلیج فارس» و «مضیف» با عراق.»
خلاصه اینکه شاید برای من و شما یک محصول باشد، اما برای کاشانی، حیثیت است، برای روستای خاوه در استان مرکزی حیثیت است. درخصوص بحث نقاشی هم، ما می گوییم کمال الدین بهزاد و این احترام برای این شخصیت وجود دارد، اما حقیقت ماجرا این است که نقاشی ایرانی، قبل تر تحت عنوان نقاشی ایرانی در یونسکو ثبت شده است. همانطور که خط نستعلیق بدون ایران معنا ندارد، اما اگر بخواهیم خط ثلث را ثبت نماییم، باید برویم سراغ عراق و عربستان و نظر آنها را بگیریم، و اگر روزی عربستان بخواهد نستعلیق را ثبت کند، باید بیاید سراغ ایران.
منبع: zarakala.ir
این مطلب زارا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط زارا
نظرات بینندگان در مورد این مطلب