آموزش عالی در لایحه بودجه ۱۴۰۲؛
سرانه 3 برابری بودجه آموزش دانشجویان پزشکی نسبت به غیرپزشکی ها از بودجه 1402
زارا: گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی درباره ی لایحه بودجه 1402 حوزه آموزش عالی نشان میدهد که رشد 35 درصدی فصل آموزش عالی، تنها جبران کننده قسمتی از تورم پیش رو است و دانشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی در سال آینده در حفظ وضع موجود با مشکل مواجه خواهند شد.
به گزارش زارا به نقل از ایسنا، وظایف حوزه آموزش عالی در ایران بین دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تقسیم شده است. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور در زمینه آموزش عالی، تحقیقات و فناوری پرداخته است.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، اعتبارات فصل آموزش عالی بیش از ۷۶ هزار و ۹۰۸ میلیارد تومان پیش بینی شده است که حدود ۳۵ درصد نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ رشد نشان میدهد. سهم این اعتبارات از «مصارف بودجه عمومی دولت» و از «مصارف بودجه کل کشور» به ترتیب حدود ۳.۵۵ و ۱.۵ درصد است. سهم فصل آموزش عالی از «امور آموزش و پژوهش» در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۶ درصد پیش بینی شده است و رشد اعتبارات «امور آموزش و پژوهش» ۵۰.۹۱ درصد بوده است.
حدود ۷۸ درصد از اعتبارات فصل آموزش عالی در بخش هزینه عمومی، ۱۵ درصد اختصاصی و هفت درصد تملک دارایی های سرمایه ای در نظر گرفته شده که این میزان همانند قانون سال ۱۴۰۱ بوده و تفاوتی نکرده است.
دستگاه های اصلی حوزه آموزش عالی، تحقیقات و فناوری
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اعتبارات دستگاهی حوزه آموزش عالی، تحقیقات و فناوری در ذیل عنوان دستگاه اصلی پیش بینی شده است. این دستگاهها شامل وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری (شامل دستگاهها، مؤسسات آموز عالی و پژوهشی وابسته)، وزات بهداشت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و جهاد دانشگاهی است.
در لایحه بودجه ۱۴۰۲، مجموع اعتبارات پیش بینی شده برای دستگاه های اصلی حوزه آموزش عالی، تحقیقات و فناوری، با احتساب ردیف های متفرقه، بیش از ۹۰ هزار و ۲۸۱ میلیارد تومان برآورد شده است. در این لایحه اعتبارات پیش بینی شده برای وزارت علوم و موسسات آموزشی و پژوهشی وابسته به آن با احتساب ردیف های متفرقه ( سه هزار و ۵۷۰ میلیاد تومان)؛ مجموع دانشگاه ها و موسسات پژوهشی وابسته به وزارت بهداست و اعتبارات ستادی این حوزه، معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری و جهاد دانشگاهی به شرح زیر است:
بررسی این اعتبارات نشان دهنده این است که اعتبارات جهاد دانشگاهی در میان دستگاه های متولی علم و فناوری کشور، از کم ترین رشد برخوردار بوده است.
بررسی اعتبارات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نشان میدهد که از کل اعتبارات این دستگاه که بیش از ۵۵ هزار و ۵۷۸ میلیارد تومان پیش بینی شده، حدود ۷۴ درصد مربوط به اعتبارات هزینه ای، حدود هشت درصد مربوط به تملک دارایی های سرمایه ای و ۱۸ درصد نیز مربوط به اعتبارات اختصاصی این وزارتخانه است.
بررسی اعتبارات پیش بینی شده برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز نشان میدهد که از کل اعتبارات در نظرگرفته شده برای این دستگاه (۲۷۳ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان)، در حدود ۲۹ هزار و ۴۳ میلیارد تومان برای برنامه های در رابطه با آموزش عالی، تحقیقات و فناوری پیش بینی شده است که حدود یازده درصد از کل اعتبارات این وزارتخانه را شامل می شود.
بررسی اعتبارات آموزشی، پژوهشی و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان میدهد که از کل این اعتبارات، حدود ۸۲ درصد، مربوط به اعتبارات هزینه ای، ۶ درصد مربوط به تملک دارایی های سرمایه ای و ۱۲ درصد مربوط به اعتبارات اختصاصی این وزارتخانه است.
سهم ۱۳۳ میلیونی دانشجوی علوم پزشکی از بودجه ۱۴۰۲ در مقابل سهم ۴۳ میلیونی دانشجوی غیرپزشکی
بررسی رویکرد دولت در آموزش عالی پزشکی و پیراپزشکی و غیرپزشکی، نشان میدهد که مجموع اعتبارات برآوردشده حوزه آموزش پزشکی و پیراپزشکی به ازای هر دانشجو حدود ۱۳۳ میلیون تومان است و اعتبارات وزارت علوم و دانشگاه ها و سایر موسسات آموزش عالی وابسته به آن (پیام نور و فنی و حرفه ای)، به ازای هر دانشجو به طور متوسط حدود ۴۳ میلیون تومان است. این مساله نشان میدهد که توجه بودجه ای دولت در حوزه آموزش عالی به سمت آموزش پزشکی و پیراپزشکی است. بدین سبب انتظار می رود دانشگاه های علوم پزشکی در آموزش و پژوهش از کارآمدی بالایی برخوردار باشند.
در این گزارش تاکید گردیده است که باتوجه به اینکه نقش فرهنگی و اجتماعی دانشگاه برای کشور حیاتیست و اغلب دانشجویان کشور در رشته های غیر پزشکی تحصیل می کنند، لازم است تقویت این بخش نیز در اولویت دولت قرار گیرد. همین طور عنوان شده که در وضعیت اقتصادی فعلی، تولید و اقتصاد دانش بنیان از اصلی ترین مسیرهای ارتقای شرایط اقتصادی کشور است و بدون توجه و تقویت دانشگاه های کشور، این مساله میسر نمی شود.
مقایسه اعتبارات صندوق رفاه وزارت بهداشت و وزارت علوم
در حوزه رفاه دانشجویان نیز توجه دولت به سمت دانشگاه های علوم پزشکی مطلوب ارزیابی می شود. اعتبارات صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت، حدود ۸۰۰ میلیارد تومان برآورده شده است که سهم هر دانشجوی دانشگاه های علوم پزشکی از این اعتبارات حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، و بخش غیر دولتی، میزان اعتبارات پیش بینی شده برای خدمات رفاهی و تسهیلات ویژه دانشجویان نامطلوب ارزیابی می شود. صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم، حدودا به همه دانشجویان کشور در دو بخش دولتی و غیردولتی خدمات ارائه می دهد و میزان اعتبارات این صندوق نزدیک به ۱۲۰۰ میلیارد تومان برآورد می شود که سرانه هر دانشجو از این اعتبارات تنها حدود ۳۸۰ هزار تومان است. اگر این اعتبارات تنها برای دانشجویان دانشگاه های وابسته به وزارت علوم محاسبه شود، سرانه هر دانشجو حدود ۸۰۰ هزار تومان برآورد می شود. با توجه به این وضعیت بنظر می رسد اعتبارات صندوق رفاه، کفاف تامین شهریه و خوابگاه را برای خیلی از دانشجویان نیازمند ندهد.
تکلیف بنیاد شهید به پرداخت شهریه تحصیلی ایثارگران و خانواده های آن ها
یکی از تبصره های مربوط به آموزش عالی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ (بند «م» تبصره ۹) درباب اصلاح ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران است و بنیاد شهید و امور ایثارگران، به پرداخت شهریه تحصیلی ایثارگران و خانواده های آنان مکلف شده است.
بر اساس این بند، «بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است، تا صد درصد هزینه شهریه یک مقطع تحصیلی کلیه دانشجویان شاهد و ایثارگر شامل همسر و فرزندان شهدان و آزادگان و همسر و فرزندان آنها که در مؤسسات آموزش عالی شبانه دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و هر مؤسسه و دانشگاه آموزش عالی شهریه بگیر مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که بوسیله آزمون سراسری پذیرفته می شوند را تامین و پرداخت نماید. استفاده از تسهیلات این بند برای جانبازان، آزادگان و فرزندان شهدا تا دو مقطع تحصیلی مجاز است».
در گزارش مرکز پژوهش های مجلس عنوان شده است که تغییرات این ماده، به شکلی است که با توجه به این که شرط جانبازی بالای ۲۵ درصد از متن قانون حذف شده و این امر موجب گسترش دامنه شمول این قانون شده است، اما از سویی دیگر همسر و فرزندان جانبازات از دامنه شمول این حکم حذف شده اند. بنا بر این مرکز پژوهش های مجلس پیشنهاده کرده عبارت «جانبازان و همسر و فرزندان آن ها» پس از عبارت «همسر و فرزندان شهدا» در این تبصره اضافه شود.
چالش های دانشگاه ها در سال آینده
به طور کل می توان اظهار داشت که رشد حدود ۳۵ درصدی اعتبارات فصل آموزش عالی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ از رشد «مصارف بودجه عمومی دولت» (۴۲.۳۱ درصد) کم تر است.
اعتبارات در نظر گرفته شده برای آموزش عالی تنها جبران کننده بخش از تورم پیش رو است و دانشگاه ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی، به ویژه دانشگاه های وزارت علوم در سال آینده مانند امسال، در چهار حوزه رفاه دانشجویی، پژوهش، عمرانی (بازسازی بناهای فرسوده) و خدمات فرهنگی در حوزه بودجه با مشکل مواجه خواهند شد.
منبع: زارا
این مطلب زارا را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط زارا
نظرات بینندگان در مورد این مطلب