در یك نشست كارشناسی مطرح شد؛
مسکن مهم ترین مساله اقتصادی کشور است
زارا: در یک نشست کارشناسی اعلام شد؛ مشکلات گوناگون بخش مسکن بصورت مستقیم ۷۰ درصد جامعه را به خود مشغول کرده است.
به گزارش زارا به نقل از روابط عمومی مرکز توسعه و آینده نگری، حمید محمدی عضو هیأت علمی و رئیس گروه آینده نگری و فناوری های نو مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری و همینطور با سخرانی حجت اله میرزایی؛ عضو هئیت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، پرویز آقایی؛ مدرس دانشگاه و با مشارکت فعال جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهی، صاحب نظران، مدیران و کارشناسان دستگاههای اجرایی ملّی و استانی به صورت مجازی برگزار گردید.
در ابتدای نشست حمید محمدی؛ عضو هیأت علمی و رئیس گروه آینده نگری و فناوری های نو مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری در سخنانی ضمن بیان مقدمه ای در مورد برنامه ملی جهش مسکن اظهار داشت: کمبود مسکن، قیمت و همینطور اجاره بهای مسکن همچون مواردی است که باید به آن پرداخت با این وجود سوال اصلی اینست که مسائل، چالش ها و راهکارهای توسعه مسکن با تاکید به برنامه ملی جهش مسکن چیست؟
این استاد دانشگاه در بیان تفصیل سوالات اصلی این نشست اظهار داشت: باید بررسی نماییم چه چالش ها و مسائلی در مساله مسکن وجود دارد؟ از طرفی دیگر بپرسیم چه میزان کمبود مسکن داریم و آیا کمبود مسکن وجود دارد یا خیر؟
وی همینطور افزود: باید پرسید به چه میزان مسکن نیاز داریم؟ اگر بخواهیم جایگاه کشور را در بحث مسکن با دیگر کشورها مقایسه نماییم چه وضعیتی داریم؟
اهداف طرج جهش ملی مسکن چیست؟
محمدی در خاتمه اظهار داشت: باید به این پرسش پاسخ دهیم که برنامه جهش مسکن چه اهداف و پیشنهادات مشخصی دارد و چالش های مسائل اجرایی این برنامه چیست؟
در ادامه حجت اله میرزایی؛ عضو هئیت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بعنوان سخنران ابتدای این نشست ضمن ارزیابی طرح مسکن ملی اظهار داشت: می بایست هر طرح و سیاستی که به تأمین مسکن برای اقشار کم درآمد منجر می شود استقبال کرد چونکه زندگی در سکونت گاه های غیر رسمی به شدت جامعه را گرفتار چالش خواهد نمود.
وی افزود: مهاجرت به شهرهای بزرگ، ازدواج و طلاق به صورت مستمر بر پدیده تقاضای مؤثر در حوزه مسکن فشار می آورد. البته مباحث فرهنگی در تقاضای مالکیت مسکن مؤثر است. متأسفانه امکان اجاره نشینی آسان در کشور ما وجود ندارد. تورم بخش مسکن در طول سالهای کذشته به صورت میانگین ۲۵ درصد بوده است و تمام این موارد مسکن را به پدیده حفظ دارایی ها تبدیل می کند.
میرزایی در صدمه شناسی پدیده کنونی افزود: املاک حالا بعنوان نقش ضمانت به صورت جدی مورد توجه صاحبان سرمایه قرار گرفته است و بعضاً این افراد با معاملات درون گروهی، سطحی از قیمت را تعیین می کنند. بنابراین باید توجه داشت مسکن یک مبحث عمرانی نیست بلکه مسکن یک عامل هویت بخش اجتماعی است. مسکن به ما حس هویت فردی و اجتماعی را می دهد. از طرفی مسکن با درآمد خانوار یک ارتباط نزدیک دارد و یک دارایی بین نسلی به حساب می آید.
وی تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم با ساخت مسکن نیازهای تبعی مسکن هم ظهور می کند که این نیازهای تبعی در قانون هم به رسمیت شمرده شده است و استانداردهای مشخصی هم دارد همچون آب، برق، گاز، شبکه فاضلاب، بانک، مراکز امنیتی، مراکز آموزشی، حمل و نقل عمومی، فضای سبز و… که از همه مهمتر هویت شهری است که در سکونتگاه های جدید باید مورد توجه قرار گیرد. در واقع این هویت شهری است که یک منطقه را از شهری خوابگاهی به یک شهر واقعی تبدیل می کند.
طرح خود مالکی مهم ترین بخش مسکن مهر
وی با واکاوی مدلهای ساخت طرح مسکن مهر اظهار داشت: موفق ترین قسمت طرح مسکن مهر، طرح خود مالکی بود که این بخش با نگاه به آمار موجود، از طرح های تعاونی ساز و تضمین خرید دولت بهتر عمل کرد. چرا که، بخشی از پروژه های تعاونی ساز مسکن مهر با مشکلات حقوقی مواجه گردید. بنابراین باید توجه داشت الگوی تکراری تأمین مالی مسکن باعث شکل گیری تورم می شود و در نتیجه عموماً دهک های چهارم به بالا مخاطب مسکن مهر شدند که نه برای سکونت بلکه برای حفظ دارایی در این طرح شرکت کردند.
این مدرس دانشگاه افزود: ما در مبحث مسکن مهر با وامی مواجه بودیم که ارزش آن شامل ۵۰ درصد ارزش ملک می شد. بنابراین این امکان هم اکنون و برای طرح ملی جهش تولید مسکن وجود ندارد و این در شرایطی است که متأسفانه ۷۰ درصد درآمد خانوارهای شهری صرف مسکن می شود که این مساله بسیار خطرناک می باشد.
میرزایی ضمن بیان راه های بهبود وضعیت مسکن تصریح کرد: ما باید به سمت الگو های جدید تأمین وام به منظور تأمین مسکن گام برداریم. بعضی از منابع بنگاه های غیر دولتی در جهت مسئولیت اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد بنابراین بر این باورم که تأمین همه منابع این طرح را نباید از دولت انتظار داشت. توجه به زیرساخت های تولید و همینطور اصلاح الگوی ساخت مسکن باید با حرکت به سمت صنعتی سازی مسکن و همینطور استفاده از فناوری های روز، مورد توجه قرار گیرد.
وی در انتهای سخنان خود اظهار داشت: بازخوانی طرح مسکن مهر باید به صورت دقیق صورت گیرد. ضرروت بازخوانی طرح های جهانی، توجه به ملاحظات محلی و معماری منطقه ای، توجه به نیازهای تبعی مسکن و توجه به هویت شهری و محیط زیست شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. بنابراین بر این باورم ما حالا به واحدهای زیر ۶۰ متر در شهرهای بزرگ نیاز داریم اما ضرورت تأمین پارکینگ عملاً ساخت این متراژ با عنایت به ضوابط موجود اقتصادی بودن، اصلاح بافت های فرسوده را از میان برده است. بنابراین بر این باورم ما به فضاهای جدید شهری نیازمندیم.
در ادامه این نشست پرویز آقایی؛ مدرس دانشگاه بعنوان سخنران دوم مساله مسکن را مساله اول کشور دانست و اظهار داشت: حالا ۶۰ الی ۷۰ درصد از جمعیت کشور به صورت مستقیم درگیر بحث مسکن هستند. طبق وعده چهار میلیون مسکن باید در هر سی ثانیه یک مسکن در پهنه سرزمینی کشور ساخته شود.
وی افزود: کمبود مسکن مهم ترین مساله کنونی است. این در شرایطی است که ۲.۶ میلیون مسکن خالی و ۱.۵ میلیون خانه دوم وجود دارد. همینطور جالب است بدانید ما در تمام استان ها بحث بافت های فرسوده را داریم. بر مبنای آمار موجود حالا ۱۱ میلیون نفر در سطح کشور در سکونتگاه های خود انگیخته زندگی می کنند و این در شرایطی است که متوسط نرخ مسکن متری ۴۵ میلیون تومان است و با عنایت به این مهم بازار مسکن برای پنج دهک پایین چیزی برای عرضه ندارد. باید بگوییم در چند سال گذشته ۱۵۰۰ درصد تورم را در عرصه مسکن تجربه کردیم.
پنج برابر بودجه کشور در رانت مسکن
آقایی افزود: در تمام دنیا رابطه بین مالک و مستأجر را دولت مشخص می کند. اما در حوزه مالک و مستأجر دولت نهایتا یک وام می دهد و این در شرایطی است که در حوزه مالک و مستأجر نیازمند قانون گذاری جدی هستیم. عملاً اگر شهروندی هم از این وام های ودیعه مسکن استفاده نماید به واسطه مبلغ پرداختی اقساط فرد وام گیرنده، هم مستأجر بانک می شود و هم مستأجر مالک خود.
این پژوهشگر بخش مسکن، در مورد توان تملک مسکن از شکاف زیاد در این بخش گفت و افزود: پنج برابر بودجه کشور در رانت مسکن موجود است و بدون شک در توزیع و مصرف خیلی بد عمل کردیم و در این شرایط قیمت منطقه ها را خانه های خالی جا به جا می کنند. متأسفانه باید بگوییم در بخش مسکن حتی با بازار رها شده مواجه نیستیم در واقع با یک آشفته بازار مواجه هستیم.
آقایی افزود: وقتی می گوئیم فردی ۲۵۰۰ واحد دارد یعنی یک شهر کوچک را در تملک خود دارد. با وجود چنین افرادی برای بزرگ مالکین، قانون گذاری نمی نماییم. ما نتوانستیم مالیات خانه های خالی را دریافت نماییم. متأسفانه با بحث احتکار مسکن مواجه هستیم و خانه هایی که شش بار در یک سال خرید و فروش می شود. این یعنی در یک سال شش بار این خانه سود کرده است.
این پژوهشگر افزود: متأسفانه در میان کشورها رکورد دار تورم در بخش مسکن هستیم. با عنایت به این شرایط شغل اول هر فرد در تهران باید برای اجاره مسکن، هزینه شود. جالب است بدانید نسبت قیمت مسکن به درآمد را شاخص دسترسی می گوئیم. که در کشور ما شاخص دسترسی خیلی فاصله گرفته است. نباید فراموش نماییم که در مسکن بر خلاف دیگر کالاها امکان واردات نداریم.
وی در مورد چالش های طرح جهش مسکن، چهار چالش را ذکر کرد و اظهار داشت: منابع مالی، تأمین مصالح، تأمین زمین و توزیع و تخصیص مسکن که باید در همه زمینه ها تجدید نظر جدی داشته باشیم. به صورت جدی باید پرسید می توانیم مصالح این میزان مسکن را تأمین کنیم؟ بنابراین نباید از یاد ببریم هدف مسکن سازی دولتی، دهک های پایین است.
وی اضافه کرد: باید سیاست گذاری مسکن منطقه ای باشد نه ملی، چون که نظام مسائل هر منطقه ای متفاوت با یک منطقه دیگر است. ما در جنبش جهش مسکن باید به قانون دقت کنیم و فقط به دهک های پایین دقت نماییم. بنابراین بر این باورم نیاز مسکن در هر جایی که بوجود آمد باید در همانجا مرتفع شود. فردی که در تهران نیازمند مسکن می باشد باید در همین نقطه نیازش را برآورده نماییم.
دکتر آقایی افزود: اگر چهار میلیون مسکن را در دو سال بسازیم یعنی باید دو تهران جدید را بسازیم و سبک زندگی ۱۶ میلیون نفر را تغییر دهیم. اجتناب از ساخت مسکن بی هویت، می بایست مورد توجه باشد.
آقایی در خاتمه در بخش راهکارهای موجود اظهار داشت: در بحث مسکن باید یک ایدیولوژی مشخص داشته باشیم، به نظر بنده در دهک های یک تا چهار مداخله حداکثری دولت لازم است، در دهک های میانی حمایت دولت را لازم می دانم. بنابراین بر این باورم برای دهک های پایین الان دو میلیون خانوار وجود دارد که علاوه بر مسکن به شغل لازم نیاز دارند. ازاین رو بر این باورم اشتغال همراه با مسکن لازمه دهک های پایین است. از طرفی درخانوارهای دهک های میانی فقط باید حمایت کرد بگونه ای که به آنها زمین بدهیم و این دهک ها با منابع خود به مرور، زمین تحویلی را خواهند ساخت. بنابراین بر این باورم شهرک های غیر شغلی و خوابگاهی یک صدمه جدی است که نهضت ملی باید به آن توجه کند. بر مبنای داده های موجود ما به سالی ۶۰۰ هزار واحد مسکونی نیازداریم تا در ۸ سال بتوانیم مبحث مسکن را در کشور حل نماییم. از طرفی باید به ۵۰۰ هزار خانواری که هر لحظه احتمال طرد از کلان شهرها را دارند توجه ویژه ای داشته باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب