مدیر اداره تأمین مالی زنجیره تولید بانك مركزی عنوان كرد:
تامین مالی زنجیره تولید مانع زدایی به مفهوم واقعی
زارا: حمید آذرمند در گفت وگوی زیر به تشریح ابعاد، اهداف و چگونگی اجرای طرح تامین مالی زنجیره ای بنگاه های تولیدی پرداخته است.
به گزارش تجاری خبرگزاری مهر، تفاهم نامه طرح تامین مالی زنجیره ای بنگاه های تولیدی و اقتصادی بین وزارت صمت و هفت بانک عامل تجارت، ملی، ملت، صنعت و معدن، مسکن، پارسیان و صادرات منعقد شد و عملاً طرح تامین مالی زنجیره تولید کار خودرا شروع کرد. طرحی که مقرر است چالش ها و دغدغه های بخش تولید را در حوزه تامین مالی پاسخ دهد. حمید آذرمند مدیر اداره تامین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی در گفت وگوی زیر به تشریح ابعاد، اهداف و چگونگی اجرای طرح تامین مالی زنجیره ای بنگاه های تولیدی پرداخته است. لطفاً یک تعریف کلی از روش تامین مالی زنجیره ای ارائه نمایید.
تأمین مالی زنجیره ای مجموعه ای از شیوه ها و عملیات تامین مالی است که منجر به بهبود مدیریت سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی خواهد شد. در این روش بجای شیوه سنتی دریافت تسهیلات مستقیم توسط بنگاه های اقتصادی، پروسه تامین مالی بنگاه ها بصورت پیوسته و در طول زنجیره تامین مالی و مبتنی بر جریان واقعی کالا و خدمت اتفاق خواهد افتاد. برای تامین مالی زنجیره ای سه روش «مبتنی بر تنزیل»، «مبتنی بر تسهیلات» و «مبتنی بر اوراق بهادارسازی اسناد دریافتنی» پیش بینی شده که هر بانک حسب نیاز مشتری، پوشش زنجیره ها و سیاست های هیئت مدیره خود در قالب مقررات بانک مرکزی آنها را عرضه خواهد کرد. انگیزه اجرای روش تامین مالی زنجیره ای در کشور چگونه به وجود آمد؟
مدتی است که بحث تامین مالی زنجیره ای باتوجه به اهمیت آن در دستور کار دولت قرار دارد. ما نقصها زیادی در سیستم فعلی اعتباری و تامین مالی کشور می دیدیم و به این ضرورت رسیدیم که لازم است یک تغییر رویکرد رخ بدهد. در سیستم فعلی تامین مالی، بطورمثال برای تامین مالی سرمایه در گردش، بنگاه ها ناچارند هریک جداگانه به بانک مراجعه کنند، وثیقه بگذارند و بابت خرید مواد اولیه، درخواست تسهیلات سرمایه در گردش خودرا به بانکها ارایه کنند. این امر هم بر منابع بانکها فشار وارد میکند و هم هزینه تامین مالی را برای بنگاه ها بالا می برد. از طرف دیگر پروسه تولید را نیز بعضاً با وقفه گرفتار می کند. به موارد فوق، تامین مالی موازی بنگاه ها و تامین مالی بنگاه ها از بازارهای غیررسمی را نیز باید اضافه کرد که عملاً قیمت تمام شده محصول را بیشتر می کند و در نهایت این افزایش هزینه تمام شده به مصرف کننده نهایی منتقل می شود.
از طرف دیگر فرآیندهای تامین مالی و اعتباری در نظام مالی کشور از شفافیت کافی برخوردار نبوده و این مسئله همیشه بعنوان یک نقیصه نگران کننده برای ما مطرح بوده است. همه این ها دغدغه هایی بود به جهت اینکه ما نظام تامین مالی اقتصاد خصوصاً در زمینه سرمایه در گردش را مورد بازنگری قرار بدهیم و در نهایت به روش تامین مالی زنجیره ای رسیدیم که پاسخی برای بیشتر این چالش ها خواهد بود و معتقدم تامین مالی زنجیره تولید به مفهوم واقعی سبب مانع زدایی در تولید خواهد شد. لطفاً درباره خاصیت های تامین مالی زنجیره ای بیشتر توضیح دهید. در نظام تامین مالی زنجیره ای، یک بنگاه به تنهایی با یک بانک طرف نیست، بلکه کل زنجیره شامل بنگاه تولیدی، فراهم کننده نهاده و سایر تامین کنندگان زنجیره تامین همگی باهم با بانک طرف هستند و یک رابطه تبادل اطلاعاتی و رابطه مالی چندجانبه بین این ها برقرار می شود و این نخستین خاصیت این طرح است. دوم این که در فرآیندهای تامین مالی زنجیره ای، گردش مالی کل زنجیره باهم و هم زمان مدیریت می شود. ضمن این که فرآیندها مبتنی بر تکنولوژی های نوین با ابزارهای متنوع تر صورت خواهد پذیرفت. ازجمله این فناوری ها، زیرساخت های فاکتور الکترونیک و تسویه های اعتباری و همین طور پلت فرم هایی خواهد بود که بانکها تهیه می کنند. همین طور ما ابزار برات الکترونیک را معرفی کردیم و ابزار گام را داریم که درحال اصلاح و ارائه نسخه جدید آن هستیم و در آینده ابزارهای مالی و تجاری جدیدی را هم ارائه خواهیم کرد. همین طور مد نظر است که سهم تامین مالی مبتنی بر ابزارهای تعهدی و اقلام زیر خط بانکها افزایش پیدا کند. برمبنای مطالعات و تجربه ای که از کشورهای دیگر دیدیم انتظار ما این است که با این روش، تامین مالی زنجیره ها تسریع و بهبود یابد و زمان موردنیاز برای تامین مالی سرمایه در گردش کم شود و هم زمان شفافیت و نظارت پذیری جریان مالی اقتصاد افزایش یابد. از طرف دیگر در این شیوه انحراف منابع کاهش می یابد و مطالبات غیرجاری بانکها کم می شود و در نهایت هزینه تمام شده محصول کاهش می یابد که منافع همه این موارد به اقتصاد کشور، خانوار و مصرف کننده نهایی می رسد. آیا این طرح پیش از این در اکوسیستم های خارج از ایران هم اجرا شده است؟
در دنیا شیوه پرداخت تسهیلات مستقیم به یک بنگاه و تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها به اتکای تسهیلات دریافتی درحال کم شدن است. وقتی که بانکهای بزرگ را بررسی نماییم می بینیم که در سرفصل خدمات آنها، تامین مالی زنجیره ای جایگاه ویژه ای دارند. در آنجا شرکت های بزرگ با بانکها طرف قرارداد هستند و برای آنها خدمات اختصاصی تامین مالی زنجیره ای فراهم گشته است. یعنی پلت فرم های اختصاصی برای آن شرکتها تدارک دیده شده است. با اجرای این طرح کدام مسائل اقتصاد کشور خصوصاً در حوزه تامین مالی حل خواهد شد؟
سوال خیلی خوبی است. شما وقتی فاکتورهای پولی و بانکی کشور را نگاه می کنید، می بینید که نسبت تسهیلات پرداختی بانکها نسبت به اندازه اقتصاد و بطورمثال GDP کشور با یک روند رو به رشدی درحال افزایش است. یعنی یک انبساط مالی در بخش مالی اقتصاد درحال رخ دادن است و بانکها نسبت به قبل همیشه درحال افزایش اعطای تسهیلات هستند. ولی همزمان مسئله تامین مالی، از چالش های اصلی بنگاه ها بشمار می رود و این خود یک معما است. چطور می شود که ما کمیت اعتبار را دائماً افزایش داده ایم و نقدینگی هم دائماً درحال افزایش است اما بنگاه ها همچنان با مشکل تامین مالی مواجه هستند؟
پاسخ این سوال این است که اولاً قسمتی از منابع مالی از چرخه تولید خارج می شود و هیچ نوع امکان مدیریت و نظارت بر آن وجود ندارد. دوم این که ابزارهای تامین مالی ما کارایی لازم را ندارند و سوم این که تامین مالی ما عمدتا یا مبتنی بر تسهیلات مستقیم از بانکها است و یا مبتنی بر تامین مالی از بازارهای غیررسمی است. تامین مالی زنجیره ای برای همه این چالش ها راهکار ارائه می کند. در تامین مالی زنجیره ای یک قسمتی از تامین مالی مبتنی بر ابزارهای تعهدی است و تامین مالی زنجیره وار و یکپارچه صورت می گیرد و امکان خروج منابع از زنجیره ها به حداقل می رسد. ضمن آنکه در این شیوه، ابتدا یک پروسه واقعی مانند صدور سیاهه، حمل کالا یا یک پروسه تجاری واقعی رخ می دهد و سپس پروسه تامین مالی شروع می شود. بدین سبب تا حد بالایی این مشکلات برطرف خواهد شد. بمنظور تسویه اعتباری، ما درحال حاضر به برات الکترونیک و اوراق گام را معرفی کرده ایم و در آینده نیز ابزارهای دیگری به آنها افزوده خواهد شد. نقش بانکها بعنوان اجراکنندگان اصلی این طرح چیست؟
نکته ای را که باید به صراحت اعلام کنم این که نقش بانک مرکزی در شیوه تامین مالی زنجیره ای، فقط سیاست گذاری، تنظیم گری و ایجاد زیرساخت های حاکمیتی است و خدمات تامین مالی زنجیره ای را فقط بانکها ارائه خواهند کرد.
این بانکها هستند که با ورود به این طرح مدل سازی خواهند کرد، پیشنهادها و درخواست های مشتریان را شناسایی کرده و فرآیندهای مدیریت ریسک را اجرا می کنند و پلت فرم های موردنیاز را به وجود آورده و مدیریت مالی این زنجیره ها را با بهره گیری از ابزارهایی که در اختیار دارند در قالب سیاست های بانک مرکزی پیش خواهند برد. بدین سبب بار اصلی مدیریت مالی زنجیره ای بر عهده بانکها خواهد بود. البته این به این معنا نیست که تامین مالی زنجیره ای مقرر است فشار مضاعف بر ترازنامه بانکها وارد آورد. اتفاقاً هدفی که ما در تامین مالی زنجیره تولید دنبال می نماییم این است که فشار بر ترازنامه بانکها را تا حد ممکن کاهش دهیم.
در این میان بانک تجارت ازجمله بانک هایی بود که از ابتدا از آن دعوت کرده و زیرساخت های این بانک را باهم مرور کردیم. مدل هایی که برای تامین مالی زنجیره ای داشتند را بررسی کردیم و سپس یک کارگروه مشترک را با بانک تجارت تشکیل دادیم که امیدوار هستم باتوجه به امضای تفاهم نامه اخیر، برنامه های این کارگروه با سرعت و جدیت بیشتری ادامه داشته باشد. بدین سبب دوستان ما در بانک تجارت کاملاً با این ادبیات آشنا هستند. درباره گستره اجرای این طرح در اصناف و بخش های مختلف اقتصادی کشور توضیح دهید.
به مورد خوبی اشاره کردید. موضوع این طرح، جدید است و هم بنگاه ها و هم بانکها و هم دستگاه های حاکمیتی با یک مسئله جدید مواجهند. جمع بندی ما و دستگاه های ذی ربط این بود که طرح را گام به گام و مرحله ای جلو ببریم. ابتدا ما با زنجیره فلزات، ساختمان، خودرو، لوازم خانگی، ماشین آلات، تجهیزات صنایع غذایی، صنایع شیمیایی و پتروشیمی شروع کردیم. زنجیره هایی که فکر می کردیم آمادگی بیشتری برای اجرای این کاردارند و درحال حاضر با هفت بانکی که زیرساخت لازم را داشتند یا تمایل به ایجاد این زیرساخت را داشتند کار را شروع کردیم ولی هیچ محدودیتی برای ورود سایر بانکها و سایر اصناف و زنجیره ها وجود ندارد. آیا هدف و عددی را برای این طرح در نظر گرفته شده است؟ طبیعتاً نوع کار از جنس کارهایی نیست که بتوان بر روی کمیت ها هدف گذاری کرد چونکه درواقع نوعی تغییر رویکرد محسوب می شود. ولی خودمان در کارگروه های مشترکی که با دستگاهها داریم یک هدف داخلی برای خودمان گذاشته ایم و آن این که تا اختتام دولت سیزدهم سهم تامین مالی زنجیره ای را از کل سرمایه در گردش کشور به حداقل ۵۰ درصد برسانیم که البته مستلزم همکاری همه دستگاهها و فراهم شدن همه زیرساخت های لازم است. ما زیرساخت پایش و رصد طرح را در اداره خودمان ایجاد می نماییم تا به تفکیک زنجیره ها، ابزارها، بانک و بنگاه ها عملکرد طرح را رصد و اطلاع رسانی کند. همین طور از این سامانه برای اصلاح رویه ها استفاده می نماییم و سهم هر بانک برحسب ابزار، بنگاه و رشته فعالیت مشخص می شود. امیدواریم اوایل سال آینده گزارش های ادواری را برای مسئولین و عموم منتشر نماییم و قاعدتاً اثرات آن در اقتصاد نیز اندازه گیری خواهد شد.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
منبع: زارا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب