نمایش عشقِ آنلاین ، پرده سوم

کاسبی فانتزی فروشان عشق از بلاینددیت تا عشق ابدی

کاسبی فانتزی فروشان عشق از بلاینددیت تا عشق ابدی به گزارش زارا، تولید محتوا در رابطه با رابطه عاطفی و صحبت از آن اینروزها یکی از عناصر کلیدی جذب مخاطب در فضای مجازی و درآمدزایی شده است؛ موضوعی که البته تأثیر آن به سرعت در فضای حقیقی هم مشاهده می شود. در این شرایط که از «بلایند دیت » ها گرفته تا «عشق ابدی» و بلاگرهای سبک زندگی درحال تغییر ذائقه جوانان نسبت به رابطه هستند، اساسی ترین نکته ای که تا حدی مغفول مانده است؛ «فانتزی سازی» رابطه در ذهن گروه سنی مشخصی است که نه تجربه زیسته کافی دارند و نه حتی حاکمیت برنامه ای برای آموزش سواد رابطه به آنها داشته تا از این تولیدات کارخانه خلق فانتزی های عجیب و غریب از رابطه در امان باشند.


ایسنا، تابحال و در پرونده ای با عنوان «نمایش عشقِ آنلاین» به تحلیل و چرایی افزایش تولید محتوا در این مورد، علت استقبال از چنین تولیداتی و همینطور برنامه ی سخیف «عشق ابدی» که اینروزها فضای مجازی را به تسخیر خود درآورده، پرداخته است. حالا و در این شماره به سراغ یک روان شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا رفته ایم تا در رابطه با ابعاد روانشناختی دیده شدن این محتواهای زرد و تاثیری که بر روابط می گذارد، گفتگو نماییم.

بیشتر بخوانید:

جست وجو برای عشق واقعی در دنیای صفر و یک ها!

هیس؛ از «عشق ابدی» انتقاد نکنید!

دراین خصوص زهراسادات پورسیدآقایی در گفتگو با ایسنا، اعتقاد دارد که استفاده از واژه هایی چون «عشق ابدی» در یک برنامه نمایشی که در واقع بر پایه ظواهر، رقابت و جذابیت های لحظه ای بنا شده، نوعی بهره برداری از مفاهیم عمیق انسانی برای اهداف تجاری و رسانه ای است و می گوید: واژه عشق ابدی، مفهومی آمیخته با ثبات، تعهد، شناخت و رشد مشترک است؛ اما در چنین بستری، به یک شعار توخالی تقلیل پیدا می کند که بیشتر از آن که مخاطب را به تأمل در رابطه با عشق واقعی دعوت کند، او را به هیجان، قضاوت سریع و تنوع طلبی عاطفی سوق می دهد. این استفاده ابزاری از واژه ها، فرآیند فرسایش معنایی را در ذهن مخاطب رقم می زند و سبب می شود ارزش های اصیل روابط انسانی کم رنگ یا حتی بی معنا شود.

شعارهایی تو خالی و انتظارات غیرواقعی از رابطه

او ادامه می دهد: تکرار مداوم شعارهایی مانند «اینجا فقط جای عشق های ابدیه» باآنکه در ظاهر یک تکنیک تبلیغاتی ساده به نظر می آید، اما اثراتی عمیق بر ناخودآگاه مخاطب دارد. حتی مخاطبانی که در سطح آگاهانه متوجه نمایشی بودن ماجرا هستند، از تأثیرگذاری این پیام ها در امان نمی مانند. ذهن انسان در رویارویی با تکرار، بخصوص در ترکیب با تصویر و هیجان، به تدریج پیام را می پذیرد و با حقیقت اشتباه می گیرد. نتیجه این روند، تضعیف مرز بین عشق اصیل و عشق نمایشی و در نهایت، تغییر در درک عمومی جامعه از رابطه عاطفی سالم و پایدار می باشد.
این مدرس دانشگاه اعتقاد دارد که بخشی از مخاطبان، از تبلیغاتی بودن این شعارها آگاه هستند و گاه با نگاهی انتقادی یا طنازانه آنها را دنبال می کنند، با اینحال تأکید می کند: اما این به معنای مصونیت کامل نیست. در اینجا قدرت رسانه در نرمال سازی مفاهیم غلط است، نه لزوماً در فریب مستقیم. وقتی عشق بعنوان محصولی سریع، رقابتی و پرزرق وبرق نمایش داده می شود، مخاطب به تدریج باور می کند که روابط واقعی هم باید همین گونه باشند. این می تواند منجر به انتظارات غیرواقع بینانه از رابطه، ترس از صمیمیت و ناتوانی در ایجاد پیوندهای عاطفی عمیق شود.

کالاانگاری رابطه با نگاهی مصرف گرایانه

او با اعلان اینکه از منظر روان شناسی خانواده، یکی از صدمه های جدی این گونه برنامه ها، تضعیف تصویر ذهنی نسل جوان از رابطه ی متعهدانه و پایدار است، می گوید: وقتی روابط در عرض چند روز شکل می گیرند، تغییر پارتنر امری رایج و پذیرفته جلوه می کند و معیار انتخاب، صرفا ظاهر و هیجان لحظه ای است. مخاطب دیگر انگیزه ای برای سرمایه گذاری روانی، عاطفی و زمانی در یک رابطه عمیق نخواهد داشت. این نوع بازنمایی، به تضعیف بنیان خانواده، افزایش سطحی نگری در انتخاب همسر و حتی به شکلی سرخوردگی عاطفی و بی اعتمادی اجتماعی منجر می شود.
پورسیدآقایی می گوید: تضاد بین ادعای عشق ابدی و رفتارهای ناپایدار در برنامه، نه تنها یک دوگانگی آشکار در روایت برنامه ایجاد می کند، بلکه به تشکیل نوعی سردرگمی عاطفی و ارزشی در مخاطب، بخصوص نسل Z منجر می شود. وقتی فردی به سادگی پارتنرش را تغییر می دهد و این تغییر را با جملاتی مانند «از اول از اون یکی بیشتر خوشم اومده بود» توجیه می کند، این پیام را منتقل می کند که رابطه ی عاطفی چیزی است قابل تعویض، بی نیاز از تعهد و وابسته به هیجان آنی. این الگو شباهت زیادی به رویکرد مصرف گرایانه دارد، که در آن روابط انسانی هم مانند کالاها به سرعت جایگزین می شوند.
او تأکید می کند روابط واقعی نیازمند سازگاری، کوشش برای درک متقابل و عبور از تفاوت هاست و بیان می کند: اما این گونه برنامه ها با الگوسازی روابط سریع، بدون مسئولیت و دارای قابلیت جایگزینی، سبب می شوند نسل جوان نسبت به کوچک ترین ناکامی در رابطه، به جای گفتگو یا ترمیم، به تعویض پارتنر فکر کند. این مساله در درازمدت، کاهش تاب آوری عاطفی و ناتوانی در حفظ رابطه بلند مدت را به دنبال خواهد داشت.

وقتی خیانت عادی جلوه داده می شود
این مشاور خانواده ادامه می دهد: برای نسلی که هنوز درحال شکل دادن به درک خود از عشق و ازدواج است، مشاهده ی مکرر چنین روابطی که در عرض چند روز شکل می گیرند، به سرعت تغییر می کنند و هیچ گونه پیامد روانی یا اخلاقی برای شرکت کنندگان ندارند، سبب ایجاد تصویر غلط و سطحی از آشنایی، رابطه و ازدواج می شود. نتیجه این تصور، تشکیل انتظارات نادرست از روابط واقعی و عدم آمادگی برای مواجهه با پیچیدگی های زندگی مشترک است. وقتی در یک برنامه با شعار «عشق ابدی»، پارتنر کسی تبدیل به پارتنر دیگری می شود و این فرآیند بشکل عادی، بدون تنش اخلاقی و حتی با هیجان و تأیید نمایش داده می شود، بی ثباتی در رابطه و حتی نوعی خیانت عاطفی نرم برای مخاطب عادی جلوه می کند. این نوع نمایش، بخصوص در ذهن نوجوانان و جوانان، می تواند مرزهای اخلاقی و عاطفی رابطه را تضعیف کند.
او با اعلان اینکه نمایش مکرر رفتارهایی چون تعویض سریع پارتنر در چارچوب روابط عاطفی می تواند در دراز مدت زمینه ساز نرمال سازی و حتی ترویج مفهوم خیانت عاطفی در ذهن مخاطب، بخصوص نسل جوان شود، اظهار می کند: وقتی مخاطب، بخصوص نوجوان یا جوانی که هنوز درحال تشکیل نظام ارزشی و هویتی خود است، بارها می بیند که افراد در یک رابطه قرار می گیرند، ولی به سادگی و بی هیچ پیامد روانی یا اخلاقی آنرا ترک می کنند و وارد رابطه ای دیگر می شوند (آن هم در حضور شریک قبلی) در ذهن او مرز بین آزادی در انتخاب و عدم وفاداری به تدریج کمرنگ می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا تأکید می کند: در بلندمدت، این الگوی رفتاری سبب می شود مفهوم تعهد در رابطه تضعیف شود. مخاطب دیگر خیانت را یک خط قرمز اخلاقی و روانی تلقی نکند بلکه آنرا بخشی طبیعی از فرآیند آزمون و خطای عاطفی بداند. روابط عاطفی از شکل هم افزایی در بستر وفاداری خارج شده و به روابط موقت مبتنی بر جذابیت های لحظه ای تبدیل شوند. بی اعتمادی در روابط افزایش یابد و افراد با نگرانی از ترک شدن یا عدم تعهد طرف مقابل وارد رابطه شوند که این خود سبب اضطراب و ناپایداری پیوندها می شود.
او می گوید: این روند اگر تکرار و تقویت شود، می تواند به منجر به تشکیل نگرش تساهل گرایانه نسبت به نقض تعهد و کمرنگ شدن حساسیت اخلاقی نسبت به وفاداری شود. در چنین بستری، نه تنها خانواده بعنوان نهادی پایدار صدمه می بیند، بلکه سلامت روانی نسل آینده که مقرر است در این چارچوب های پرآشوب عاطفی رشد کند هم با تهدید جدی روبه رو می شود.

رشد سطحی نگری در روابط انسانی
این مدرس دانشگاه در ادامه در جواب این پرسش که آیا برنامه هایی مانند «عشق ابدی» که افراد را بر مبنای خصوصیت های ظاهری و به شکل کاملا رقابتی انتخاب می کنند، الگویی از روابط سطحی و کالایی شده را به نمایش می گذارند که در جامعه وجود دارد؟، توضیح می دهد: باید به دو نکته توجه کرد. اول این که در بخشی از جامعه ما، بخصوص در سطوحی که تأثیر رسانه و فضای مجازی برجسته است، متاسفانه نوعی سطحی نگری در روابط انسانی رشد کرده است. تأکید بر ظاهر، جلب توجه سریع و برگزیدن شریک عاطفی بر مبنای خصوصیت های ظاهری گاهی در روابط اجتماعی و حتی در دنیای دیجیتال و رسانه های اجتماعی دیده می شود. در این فضاها، افراد به صورت ناخودآگاه به جای شناخت و برقراری ارتباطات عمیق، بیشتر به دنبال جذابیت های ظاهری و ارزیابی سریع از ظاهر و وضعیت اجتماعی یکدیگر هستند. باآنکه امکان دارد برخی معتقد باشند که این برنامه تنها آینه ای از این حقیقت هاست، اما باید اشاره نمود که تفاوت اصلی در اینست که برنامه های تلویزیونی بخصوص در چارچوب های نمایشی، این الگوهای سطحی را به شکل غلیظ تر و به صورت ساختگی به نمایش می گذارند، به شکلی که فرد احساس می کند که تنها بر مبنای معیارهای ظاهری و هیجانی انتخاب می شود.
او در رابطه با نکته دومی می گوید: درست است که در بعضی از سطوح جامعه، روابط مبتنی بر خصوصیت های ظاهری و جذابیت های لحظه ای بخصوص در فضای مجازی رایج شده است، اما این به آن معنا نیست که این رفتار باید بعنوان یک الگو یا ارزش گذاری نادرست در رسانه ها و برنامه های تلویزیونی ترویج شود. استفاده از جملاتی مانند «اگر زودتر انتخاب نکنید تهِ بار بهتون می رسه» یا «مجبورید هرچی موند رو بردارید» در برنامه، به صورت غیرمستقیم این پیام را می دهد که افراد شبیه به کالاهایی هستند که میتوان آنها را انتخاب و مصرف کرد، نه انسان هایی با هویت و نیازهای عاطفی پیچیده.

تاکید بر جذابیت ظاهری و انتخاب هیجانی
پورسیدآقایی اعتقاد دارد برنامه هایی «عشق ابدی»، «بلایند دیت ها» و... به جای این که روند روابط انسانی را در چارچوب یک تعامل پیچیده، احساسی و مسئولانه نمایش دهند، آنرا به یک بازی سطحی و رقابتی تبدیل می کنند و ادامه می دهد: چنین ساختارهایی بیشتر بر ظاهر و لحظه های هیجانی تکیه دارد تا بر وفاداری، تعهد و رشد مشترک. در حالیکه رسانه ها، بخصوص برنامه های تلویزیونی و دیجیتال، نقشی حیاتی در شکل گیری به نگرش ها و رفتارهای اجتماعی دارند. به این علت رسانه ها نه تنها بازتاب دهنده حقیقت های جامعه هستند، بلکه می توانند نقش سازنده ای در تغییر و تحول نگرش ها و الگوهای رفتاری افراد ایفا کنند. در واقع، رسانه ها در فرایند ساخت فرهنگ های اجتماعی نقشی اساسی دارند. آنها قادرند استانداردهای اجتماعی و فرهنگی را تعریف مجدد کنند و به آنها هویت جدیدی ببخشند. به این ترتیب، اگر رسانه ها تصویری صحیح از عشق، تعهد، و روابط انسانی عرضه کنند، می توانند تاثیر مثبتی بر جامعه داشته باشند و رفتارهای اخلاقی و مسئولانه را در روابط عاطفی تقویت نمایند.
او می گوید: این نوع برنامه ها بخصوص با تکیه بر خصوصیت های ظاهری و جذابیت های فیزیکی بعنوان معیار اولیه برای انتخاب شریک، به صورت غیرمستقیم به مخاطبان پیام می دهند که ظاهر و جذابیت فیزیکی باید اولویت اصلی در انتخاب شریک عاطفی باشد. در این راستا، چنین برنامه هایی می توانند نگرش های مخاطبان را بسمت ارزیابی سطحی روابط عاطفی هدایت کرده و باعث شوند که خصوصیت هایی چون تعهد، احترام متقابل و هماهنگی شخصیتی به حاشیه رانده شوند.

آسیب تغییر معیارهای رابطه در بلندمدت
این مدرس دانشگاه به نقش جامعه شناسی رسانه ای اشاره می کند و می گوید: در این سطح باید اشاره نمود که رسانه ها، بخصوص رسانه های تلویزیونی و برنامه های پرمخاطب، نقشی اساسی در شکل گیری به استانداردهای اجتماعی و فرهنگی ایفا می کنند. در این فرایند، رسانه ها نه تنها بازتاب دهنده رفتارها و نگرش های موجود در جامعه هستند، بلکه قادرند با عرضه محتوای خاص، فرهنگ های اجتماعی را تعریف مجدد کرده و به آنها هویت جدیدی ببخشند. به این ترتیب، وقتی برنامه هایی مانند «عشق ابدی» یا «بلایند دیت ها» بشدت بر ظاهر و جذابیت های فیزیکی تاکید دارند، می توانند الگوهای اجتماعی جدیدی از انتخاب شریک و روابط عاطفی ایجاد کنند که بیشتر مبتنی بر معیارهای سطحی و فوری است تا خصوصیت های عاطفی و اخلاقی پایدار.
او ادامه می دهد: در این مورد، نتایج تحقیقات روان شناسی اجتماعی هم نشان می دهند که تکرار الگوهای رسانه ای مبتنی بر انتخاب های ظاهری می تواند بر نگرش ها و رفتارهای فردی تاثیر گذار باشد. در واقع، برنامه های تلویزیونی که بر جذابیت های فیزیکی تاکید دارند، می توانند باعث ایجاد تغییرات در معیارهای انتخاب شریک عاطفی در سطح فردی و اجتماعی شوند. این تغییرات امکان دارد در کوتاه مدت بشکل انتخاب های سطحی و کم عمق بروز کند، اما در بلند مدت می تواند منجر به تغییرات اساسی در نگرش افراد نسبت به روابط و معیارهای انتخاب شریک شود.
پورسیدآقایی با اشاره به این که در ایران، ارزش های خانوادگی، مذهبی و اجتماعی در مورد روابط عاطفی و ازدواج، بیشتر بر مبنای معیارهای اخلاقی و درونی قرار دارد، می گوید: اما چنین برنامه هایی بخصوص برای نسل جوان می توانند دیدگاه های سطحی تری از روابط عاطفی به وجود آورند. آنها به طور عمده تحت تاثیر رسانه ها قرار دارند، امکان دارد به واسطه کمبود آگاهی و سواد رابطه در معرض تغییر نگرش ها و رفتارهای خود در زمینه روابط عاطفی قرار گیرند. خیلی از افراد بخصوص در جوانی به سبب ناآگاهی یا عدم دسترسی به منابع معتبر آموزشی، امکان دارد مفهوم عمیق تری از روابط سالم و پایدار نداشته باشند و در نتیجه، تحت تاثیر محتوای سطحی برنامه هایی مانند «عشق ابدی» قرار گیرند.

اهمیت تقویت سواد رسانه ای
او با تأکید بر این که دراین خصوص مبحث سواد رسانه ای اهمیت ویژه ای پیدا می کند، اظهار می کند: سواد رسانه ای بعنوان توانایی تحلیل و ارزیابی محتوای رسانه ای و آگاهی از تأثیرات آن بر افکار و رفتار، برای جامعه امری ضروری می باشد. خیلی از مخاطبان بخصوص نسل جوان، هنوز به صورت کامل از این سواد بهره مند نیستند و نمی توانند تمایز میان محتوای واقعی و محتوای تبلیغاتی یا سطحی را قائل شوند. برنامه هایی که به صورت مداوم بر جذابیت های ظاهری و روابط سطحی تاکید دارند، در صورتیکه سواد رسانه ای در سطح جامعه ارتقا نیابد، می توانند به صورت ناخودآگاه تأثیرات منفی بر نحوه نگرش و انتخاب های فردی بگذارند.
این مشاور خانواده می گوید: بر مبنای تجربه در زمینه مشاوره خانواده، میتوان استدلال کرد که برنامه هایی نظیر «عشق ابدی»، بخصوص با تکیه بر جذابیت های ظاهری و روابط سطحی، می توانند منجر به تشکیل فانتزی های غیرواقعی و غلط از مفهوم ازدواج و روابط عاطفی در ذهن مخاطبان شوند. این برنامه ها که به طور عمده بر مبنای استانداردهای فرهنگی خاص طراحی شده و روابط را از منظر فیزیکی و آنی به نمایش می گذارند، به صورت ناخودآگاه تصورات نادرستی از عشق و ازدواج را در ذهن افراد ایجاد می کنند. این نوع برنامه ها بخصوص زمانیکه در جوامع با فرهنگی متفاوت پخش می شوند، به صورت قابل توجهی می توانند بر دیدگاه ها و رفتارهای فردی تاثیر بگذارند و الگوهای غلطی را در ارتباط با روابط عاطفی و انتخاب شریک زندگی ایجاد کنند.

کارخانه فانتزی سازیِ رابطه
او ادامه می دهد: یکی از ابعاد اصلی این موضوع، تاکید این برنامه ها بر جذابیت های ظاهری بعنوان معیار اصلی انتخاب شریک زندگی است. این رویکرد نه تنها مفهوم ازدواج را به سطحی ترین و جسمانی ترین ابعاد تقلیل می دهد، بلکه به مخاطبان این پیام را منتقل می کند که عشق و روابط عاطفی باید مبتنی بر جذابیت های بیرونی و هیجان های آنی باشند. در دنیای واقعی، ازدواج و روابط عاطفی به صورت طبیعی شامل پیچیدگی ها و چالش های روان شناختی و اجتماعی است که نیازمند پذیرش و تعهد است. بنابراین، این گونه برنامه ها می توانند سبب تشکیل فانتزی هایی در ذهن افراد شوند که با حقیقت های عینی و روان شناختی روابط انسانی تطابق ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا اعتقاد دارد این فانتزی ها می توانند باعث ایجاد انتظارات غیرواقعی در افراد شوند و بیان می کند: فانتزی ها در رویارویی با مشکلات و چالش های طبیعی روابط، سبب ناامیدی و نارضایتی در روابط واقعی شوند. به دنبال این انتظارات غیرمنطقی، افراد امکان دارد از خصوصیت های اصلی یک رابطه سالم، نظیر هم فکری، تعهد و پشتیبانی عاطفی، غافل شوند و تنها به جنبه های ظاهری و هیجان های زودگذر توجه نمایند. این مورد می تواند به برقراری روابط سطحی، ناپایدار و فاقد عمق عاطفی منجر شود. در نهایت، این برنامه ها با ترویج فانتزی های غلط از روابط، می توانند به صورت قابل توجهی بر آگاهی و سواد رابطه ای جامعه تاثیر منفی بگذارند. از ین جهت، تقویت سواد رسانه ای و روان شناختی در جامعه بخصوص در بین نسل جوان، و آموزش مهارت های ارتباطی و حل مساله در روابط، امری ضروری بنظر می رسد تا افراد بتوانند از تأثیرات منفی این گونه برنامه ها جلوگیری نمایند و روابط عاطفی سالم و پایدار برقرار کنند.




منبع:

0.0 / 5
17
1404/02/30
12:35:33
تگهای خبر: آموزش , ارز , ازدواج , استاندارد
این مطلب زارا را می پسندید؟
(0)
(0)
X
تازه ترین مطالب مرتبط زارا
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۲ بعلاوه ۳
زارا ZARA
پربیننده ترین ها

پربحث ترین ها

جدیدترین ها

زارا

فروش برند زارا
شیک پوشان همیشه انتخابشان زارا است. زارا کالا، برند جهانی در دستان شما

zarakala.ir - حقوق مادی و معنوی سایت زارا محفوظ است (2017-2025)